Creëer effectieve samenwerking om complexe innovatietrajecten met grootschalige impact te realiseren
De grote maatschappelijke uitdagingen van vandaag en morgen overschrijden de grenzen van innovatie en ondernemerschap van individuele organisaties. Voorbeelden hiervan zijn de digitalisering van de industrie, de energietransitie, mobiliteit, duurzaamheid, veiligheid, gezondheid. Bij deze grootschalige veranderingen zijn veel partijen betrokken, met verschillende belangen. En het raakt veel partijen, zoals MKB, startups, grote bedrijven, belangenverenigingen, kennisinstellingen, lokale, regionale en nationale overheden en burgers. Hoe kunnen zij samen een goed functionerend innovatie-ecosysteem bouwen, waarin al deze relaties en afhankelijkheden samenkomen tot impact? Het op één lijn krijgen van al deze belangen vereist een regie door een expert die zowel met overheden als met burgers en het bedrijfsleven kan schakelen. Iemand moet op het juiste moment en in de juiste vorm de samenwerking aanjagen om innovaties te ontwikkelen en te laten slagen. Maar het vraagt ook om nieuwe manieren van het organiseren van dit soort ecosystemen waardoor operationele, financiële en bedrijfsmatige aspecten succesvol worden ingericht.
Dit programma helpt professionals hun capaciteiten verder te ontwikkelen die nodig zijn bij het orkestreren en bouwen van dit soort innovatietrajecten. Het programma is gebaseerd op de jarenlange praktijkervaring en onderzoek van TNO. Experts vanuit de Erasmus Universiteit Rotterdam vullen dit aan met hun kennis en ervaring op het gebied van innovatieleiderschap, ondernemerschap en innovatiemanagement.
Lees de impact van COVID-19 op het programma onder ‘Data & Kosten’.
Leerdoelen op hoofdlijnen
Na het volgen van dit programma:
- Heeft u een helder inzicht hoe u de missie en toegevoegde waarde van uw innovatietraject kan afbakenen en afstemmen met andere belanghebbenden.
- Bent u in staat om uw stakeholders in het ecosysteem in kaart te brengen, alsmede hun positie in het traject en de daarbij behorende governance;
- Weet u hoe u de ontwikkeling van business modellen, diensten voor dergelijke publiek private samenwerkingen kunt aanpakken, inclusief financieringsvormen.
- Heeft u een beter begrip hoe u uw persoonlijke leiderschapsrol kan invullen om de interacties tussen personen van verschillende organisaties in een ecosysteem effectiever in te richten;
- Heeft u de lessen direct toegepast op uw persoonlijke impact project onder begeleiding van ervaren coaches.
Dit programma is tot stand gekomen in samenwerking met:
Meer een auditieve leerder?
Luister naar onze podcasts over Orchestrating Innovation in Public-Private Ecosystems – door Frank Berkers
Dit programma is ontwikkeld voor professionals die samen met peers uit andere organisaties aan missiegedreven innovatietrajecten werken. Initiatieven die tot doel hebben om met innovatie en nieuwe technologieën systemische veranderingen te ontwikkelen en in de praktijk te brengen ten behoeve van maatschappelijke impact. De deelnemers hebben ervaring in het aanjagen van en leiding geven aan veranderingen van ecosystemen. Zij willen zichzelf en hun organisatie ontwikkelen om deze initiatieven met meer vertrouwen, kennis en skills succesvol te ontwikkelen. Rollen die deelnemers bijvoorbeeld vervullen in relatie tot deze missiegedreven innovatietrajecten zijn:
- Kwartiermaker
- Coalitiemanager
- Innovatiemanager
- Business developer
- Programmamanager
- Strategisch beleidsmaker
- Ecosysteemmanager
- Partnership manager
Deelnemers werken voor zowel overheidsinstellingen, onderzoeksinstituten als private instellingen. Herkent u zichzelf in de beschrijving en één of meerdere van deze rollen? Dan sluit deze opleiding perfect aan bij uw dagelijkse praktijk.

Frank Berkers, Initiator Orchestrating Innovation en Senior Scientist, TNO Strategic Analysis & Policy
“Deze opleiding is een unieke combinatie van TNO’s praktijkervaring en kennis op het gebied van Orchestrating Innovation én relevante en nieuwe concepten uit de bestuurs- en bedrijfskunde en innovatie- en transitiemanagement. Samen met ECE en RSM als kennis- en onderwijspartners kunnen we deelnemers helpen om effectiever impact te bereiken in publiek-private samenwerkingen voor maatschappelijke vraagstukken. Wij willen graag onze ervaringen delen en samen jullie cases versterken!”
Een verdiepende en praktische leerervaring
Het leerprogramma is ontstaan bij TNO en verder ontwikkeld in samenwerking met Erasmus Centre for Entrepreneurship en Rotterdam School of Management van Erasmus Universiteit Rotterdam. Door de gedeelde expertise is er een effectief leerprogramma gevormd met een grote diversiteit aan leervormen om uw leerervaring te verbeteren. Het bestaat uit interactieve masterclasses, samenwerking in een netwerk van peers aan praktijkcases, persoonlijke trainingsmodules, gastsprekers en het leren beheersen van het gebruik van de nieuwste tools en technieken om samenwerking aan innovatie te orkestreren.

Een inspirerende leeromgeving
We streven naar een interactieve leeromgeving met persoonlijke begeleiding en daarom bestaan de programmagroepen uit maximaal 20 deelnemers. Dit programma vindt plaats in omgevingen die innovatie ademen:
- bij TNO op de High Tech Campus Eindhoven, de nummer 1 tech hot spot in Europa;
- in de Rotterdam Science Tower, de ondernemende leeromgeving van de Erasmus Universiteit Rotterdam te midden van 100 startups.
Het vierdaagse programma ‘Orchestrating Innovation’ is een uniek leertraject, speciaal op maat gemaakt voor de praktijk van Innovation Orchestrators. De doorlooptijd is ongeveer drie maanden, waarbij tussentijdse inzet wordt verwacht.
Leerdoelen in meer detail:
Dag 1 & 2: Missies, positionering en stakeholder management
- Inzicht verwerven in ‘het innovatiecentrum’ (innovatie fieldlab, -hub, -cluster) als concept en waarom dit om een andere benadering vraagt.
- Kunnen formuleren van missie, positionering en toegevoegde waarde voor klanten en partners.
- Inzicht verwerven in eisen aan actornetwerken en kunnen analyseren van actornetwerken in een ecosysteem.
- Kunnen integreren van analyses van actoren, kennis en netwerken in een ecosysteem.
- Kunnen formuleren van de gezamenlijke visie en doelen van een programma in een plan, in samenwerking met de belangrijkste stakeholders en op basis van een ecosysteemanalyse.
Dag 3: Operationalisatie, business modellen en financiering
- De toegevoegde waarde operationaliseren in diensten en activiteiten van een publiek-privaat innovatiecentrum. Wat zijn prioriteiten? Wat moeten wij wél doen en wat juist niet?
- De verschillende business modellen van een grootschalige publiek-private samenwerking: welke diensten zijn nodig om innovatie in het ecosysteem te bevorderen en welke vormen van financiering zijn mogelijk?
- Verkenning op monitoring, organisatie en besluitvorming: hoe kan de ontwikkeling worden gemonitord, wie heeft wat voor het zeggen en hoe kunnen afspraken en bijdragen het beste overeengekomen worden?
Dag 4: Leiderschap en governance in innovatie-ecosystemen
- Inzicht in formele en informele wijzen om mensen en organisaties te activeren, verbinden en overtuigen.
- Hoe opereer ik in een groep met mensen en organisaties die allemaal verschillende doelen hebben?
- Wat voor soort leider ben ik in de complexe context van Orchestrating Innovation? En wat voor rollen heb ik nog meer nodig? Wat kan ik van ze verwachten? En wat mogen zij verwachten?
- Hoe dit in te richten in de eigen organisaties en te zorgen voor intern commitment?
In de tussentijd: Werk aan uw persoonlijke impactproject met coaching
- Tijdens de duur van het programma werkt u aan een persoonlijkimpact project om de lessen direct toe te passen en echte, relevante impact te maken in het ecosysteem en uw eigen rol.
- Een toegewijde academische coach en een praktijkcoach helpen u om deze stappen nóg beter te maken.
Top academici en ervaringsdeskundigen als facilitators en coaches
Dit programma wordt gefaciliteerd door toonaangevende ervaringsdeskundigen en academici. De professoren van Erasmus Centre for Entrepreneurship en Rotterdam School of Management van Erasmus Universiteit voeden het met de nieuwste praktische inzichten op het gebied van leiderschap, ondernemerschap en innovatiemanagement. TNO wil haar jarenlange opgedane praktijkervaring en kennis delen met professionals uit de markt en hen begeleiden bij hun eigen praktijk.
Jan van den Ende is hoogleraar management van technologie en innovatie aan de Rotterdam School of Management, Erasmus University. Zijn vakgebied is het ontwikkelingsproces van nieuwe producten en diensten in bedrijven. Zijn huidige onderzoeksinteresses omvatten organisatie-intern en -extern ideemanagement, aansturing van NPD-projecten, ontwerpmanagement en duurzame innovatie.
Frank Berkers is senior wetenschapper bij TNO Strategic Analysis & Policy waar hij verantwoordelijk is voor bedrijfsmodellering en waardenetwerkanalyse. Hij heeft het strategische initiatief Orchestrating Innovation van TNO opgericht dat leiders van TNO opleidt in grote open maatschappelijke impactgerichte innovatiehubs. Hij ontwikkelde ook verschillende methoden ter ondersteuning van bedrijfsmodellering en analyse.
Ferdinand Jaspers is programmadirecteur bij het Erasmus Centre for Entrepreneurship. Zijn onderwijs- en adviesactiviteiten richten zich op innovatieleiderschap. Vanuit zijn expertise op het snijvlak van strategie, innovatie en ondernemerschap, geeft hij cursussen, masterclasses en bootcamps over corporate ondernemerschap, innovatie excellentie en ondernemerscultuur. Hij heeft een PhD van RSM.
Maurits Butter is senior onderzoeker bij TNO Strategic Analysis & Policy en adviseert de regionale, Nederlandse en Europese overheid omtrent industrieel innovatiebeleid. Hij was vroegtijdig betrokken bij de ontwikkeling van het NL Smart Industry programma en is een van de grondleggers van Fieldlabs en Digital Innovation Hubs. Maurits heeft veel ervaring in het ontwikkelen van business plannen, verdienmodellen en de financiering van publiek private samenwerkingen.
Daan Stam is bijzonder hoogleraar Innovatiemanagement bij de afdeling Technologie en Operations Management van de Rotterdam School of Management, Erasmus Universiteit Rotterdam, Nederland. Zijn onderzoeksinteresses omvatten leiderschap en communicatie, in het bijzonder in innovatie en operationele omgevingen. Daan Stam is lid van het Erasmus Centre for Leadership Studies.
Anita Lieverdink is senior Innovation Orchestrator bij TNO. Zij werkt aan het organiseren van samenwerking aan innovatie om maatschappelijke en economische impact te realiseren. Anita is oprichter en directeur van TekDelta, een netwerk dat zich richt op het stimuleren van samenwerking tussen tech startups en grote organisaties om innovatie te versnellen, en tevens verantwoordelijk voor de werkgroep Startups & Scale-ups van de Nederlandse AI Coalitie.
Cursusdata najaar 2023 (aanmelden mogelijk):
- dag 1 & 2: oktober 5-6 2023 (incl. diner en overnachting)
- dag 3: 23 november 2023
- dag 4: 18 januari 2024
- online coaching meetings: 3 november & 15 december (tussen 9:00 en 15:00, indeling van coachgroepen en -tijden gebeurt bij aanvang van het programma wanneer alle deelnemers bekend zijn voor de meest diverse groepsindeling)
Taal: Het programma voor de Najaar 2023 editie wordt verzorgd in het Engels (tenzij alleen Nederlandstalige deelnemers zich aanmelden).
Deelnemers: Minimaal 10 tot maximaal 16 deelnemers per programma.
Investering: Deelname aan dit programma kost € 3.950 excl. btw voor vier compleet verzorgde dagen incl. alle cursusmaterialen, een overnachting en diner. Alumni van de Erasmus Universiteit Rotterdam en medewerkers van TNO krijgen 10% korting.
Locatie: Erasmus Centre for Entrepreneurship, Marconistraat 16, 3029 AK Rotterdam.
Erasmus Centre for Entrepreneurship, Rotterdam School of Management en TNO hebben de handen voor u ineen geslagen.
Als Erasmus Centre for Entrepreneurship beschouwen we ondernemerschap als de belangrijkste motor voor innovatie We streven ernaar ondernemerschap in het DNA van mensen te verweven en zetten hierbij de kennis en het netwerk van de Erasmus Universiteit Rotterdam in; een universiteit opgericht door ondernemers meer dan 100 jaar geleden. Met onze vier hoogleraren, 35+ academische trainers en onderzoekers en ervaren programmanagers op het gebied van ondernemerschap en innovatie is het Erasmus Centre for Entrepreneurship het leidende ondernemerschapscentrum van Europa. Het is ons doel om de innovatie excellentie van organisaties te verbeteren door de ontwikkeling van haar mensen middels actiegerichte programma’s voor Innovation Drivers, tot corporate innovatieteams en beginnende ondernemers. Al onze leer- en ontwikkelingsprogramma’s zijn gebaseerd op uitdagingen van deelnemers zelf om direct impact te kunnen maken (experiential learning).
Met als missie een kracht te zijn voor positieve verandering in de wereld wordt Rotterdam School of Management al bijna 50 jaar als een van Europa’s meest internationale en innovatieve business schools erkend. De primaire focus van Rotterdam School of Management ligt op het ontwikkelen van mensen die een kracht kunnen worden voor positieve verandering door hun innovatieve mentaliteit in een duurzame toekomst te brengen. Ons eersteklas portfolio van bachelor-, master-, MBA-, PhD- en executive-programma’s moedigt mensen aan om kritische, creatieve, zorgzame en samenwerkende denkers en doeners te worden. Wij geloven dat leiderschap kan worden aangeleerd door een combinatie van intellectuele en praktische uitdagingen, zoals die zich voordoen bij het werken in verschillende teams die creatieve nieuwe benaderingen in het bedrijfsleven kunnen bevorderen.
TNO verbindt mensen en kennis om innovaties te creëren die de concurrentiekracht van bedrijven en het welzijn van de samenleving duurzaam versterken. Dat is onze missie en daar werken wij, de ruim 3400 professionals van TNO, dagelijks aan. Dit doen we samen met partners en gericht op negen domeinen. TNO is het toonaangevend toegepast onderzoeksinstituut dat actief is in publiek-private samenwerking voor innovatie. Innovatietrajecten zijn complexe processen en vereisen samenwerking. Het vinden van de juiste projectvorm, aanpak en partners is een vak op zichzelf. Binnen TNO zijn daarom Innovation Orchestrators actief. Zij zijn gespecialiseerd in het verbinden van partijen en het begeleiden van het innovatieproces. Zij activeren innovatie- en technologie-experts binnen en buiten TNO op alle maatschappelijk relevante gebieden. Deze aanpak noemen wij Orchestrating Innovation.
U kunt uw interesse om deel te nemen aan het programma doorgeven door het online formulier in te vullen. Na aanmelding ontvangt u van ons persoonlijk bericht met het formele aanmeldformulier om ondertekend terug te sturen.
Ervaringen van de deelnemers
Katrien de Witte, Programmamanager Applied AI bij de Hogeschool van Amsterdam
Inzicht in de werking van het ecosysteem dat ik aan het ontwikkelen ben: geleerd welke stakeholders ontbreken, welke services je wil gaan ontwikkelen en kan bieden, hoe je een business model opbouwt en wat je rol is t.o.v. andere ecosystemen. Met deze inzichten kan ik verder tappen in de doorontwikkeling van het ecosysteem.